ΜΟΥΣΕΙΑ

• Λαογραφικό Μουσείο και Αρχείο

Το Λαογραφικό  Mουσείο και Aρχείο της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων  ιδρύθηκε  με το προεδρικό Διάταγμα αριθμ. 89, αριθμ. Φύλου 30/3-12-1977, οι βάσεις ωστόσο για την οργάνωσή του τέθηκαν το 1965 από τον πρώτο καθηγητή της έδρας της Λαογραφίας, τον Λουκάτο Δημήτριο. Το Μουσείο υπάγεται στον Τομέα Λαογραφίας του Tμήματος Iστορίας – Aρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής και λειτουργεί ως χώρος υποστήριξης της πανεπιστημιακής διδασκαλίας και έρευνας. Παράλληλα επιχειρεί άνοιγμα και προς την τοπική κοινωνία, πραγματοποιώντας ευρύτερες εκπαιδευτικές και πολιτιστικές  δράσεις. Προς αυτήν την κατεύθυνση ανακοινώνεται ότι το Μουσείο  είναι πλέον ανοιχτό και  στο ευρύ κοινό και κυρίως στους μαθητές πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

Το Λαογραφικό Μουσείο βρίσκεται στην πανεπιστημιούπολη, στο  κτίριο της Φιλοσοφικής Σχολής απέναντι από το αμφιθέατρο Σωτήρη Δάκαρη. Στεγάζεται σε χώρο διακοσίων περίπου τετραγωνικών μέτρων, όπου εκτίθενται οι μουσειακές συλλογές του και πραγματοποιείται η  υποστήριξη του διδακτικού και ερευνητικού έργου. Για τη διευκόλυνση αυτού του έργου  και για την άμεση διάχυση, στο ευρύτερο κοινό  των δεδομένων  που υπάρχουν στο Λαογραφικό Μουσείο έχει πραγματοποιηθεί από το 2003, έντυπη και ηλεκτρονική τεκμηρίωση και καταχώρηση όλου του υλικού σε ειδικά σχεδιασμένη βάση δεδομένων.

Περισσότερα στην ιστοσελίδα του Μουσείου:  http://folklore-museum.uoi.gr
Πληροφορίες/επικοινωνία: Φάνης Δασούλας, διδάκτωρ Λαογραφίας, μέλος ΕΔΙΠ
Τηλ. 2651005192, email: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

• Μουσείο Εκμαγείων - Διδακτική Συλλογή
  

To Μουσείο Εκμαγείων ανήκει στον Τομέα Αρχαιολογίας του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής (ΠΔ 89/3.2.1977). Στεγάζεται στο ισόγειο του κτηρίου της Φιλοσοφικής Σχολής δίπλα στο αμφιθέατρο «Δάκαρη».

Η οργάνωση και συγκρότηση της διδακτικής Συλλογής στο Μουσείο Εκμαγείων είχε ως κύριο σκοπό να μετριάσει την απομακρυσμένη θέση του ηπειρωτικού Πανεπιστημίου από τα μεγάλα αρχαιολογικά Μουσεία. Ως εκ τούτου δημιουργήθηκε το 1967 από τον Ομότιμο Καθηγητή της Κλασικής Αρχαιολογίας Σωτήριο Δάκαρη η πρώτη συλλογή αντιγράφων από αντιπροσωπευτικά δείγματα της αρχαίας ελληνικής γλυπτικής όλων των περιόδων της αρχαίας ελληνικής τέχνης. Ο εμπλουτισμός της Συλλογής με την αγορά εκμαγείων από το Υπουργείο Πολιτισμού (ΤΑΠΑ) συνεχίστηκε έως το 2000 με τη φροντίδα της Ομότιμης Καθηγήτριας της Κλασικής Αρχαιολογίας Λίλας Μαραγκού.

Εκτός από τα αντίγραφα γλυπτών έργων, το Μουσείο περιλαμβάνει και πρωτότυπα αρχαιολογικά αντικείμενα, αντιπροσωπευτικά των κατηγοριών της κεραμικής και της μικροτεχνίας, όπου το υλικό κατασκευής, ο πηλός, ή ο λίθος για την κατηγορία των εργαλείων, έχουν ιδιαίτερη σημασία. Έτσι, το Μουσείο Εκμαγείων λειτουργεί συγχρόνως και ως εργαστήριο επεξεργασίας- μελέτης αρχαιολογικού υλικού. Τα πρωτότυπα αντικείμενα προέρχονται από δωρεές της Εφορείας Αρχαιοπωλείων και Ιδιωτικών Συλλογών, από την ΣΤ΄ και την ΙΕ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, από το Αρχαιολογικό Μουσείο της Καβάλας, καθώς και από δωρεές ιδιωτών.

Τα γλυπτά της Συλλογής στην πλειονότητά τους είναι ακριβή αντίγραφα γλυπτών της αρχαϊκής, κλασικής και ελληνιστικής εποχής από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, από το Μουσείο Ακροπόλεως και το Μουσείο του Κεραμεικού της Αθήνας και ένα γλυπτό από το Μουσείο του Λούβρου. Τα κυκλαδικά ειδώλια αντιπροσωπεύονται με ένα αντίγραφο, όπως επίσης και η γλυπτική των μυκηναϊκών χρόνων.

Ειδικότερα, ταξινομημένα κατά εποχές, τα γλυπτά έργα της Συλλογής κατανέμονται ως εξής: Την αρχαϊκή γλυπτική αντιπροσωπεύουν αγάλματα κούρων και κορών ( από νεκροταφεία και ιερά), και επιτάφιες στήλες. Στην περίοδο του αυστηρού ρυθμού ανήκουν αντιπροσωπευτικά χάλκινα έργα της Συλλογής (ο Ηνίοχος των Δελφών, ο Ποσειδώνας ή Δίας του Αρτεμισίου). Στη γλυπτική των κλασικών χρόνων συγκαταλέγονται ο «Διαδούμενος» του Πολυκλείτου, ο Έφηβος του Μαραθώνα, η κεφαλή του Ερμή του Πραξιτέλη, πολλές ανάγλυφες επιτάφιες στήλες (η στήλη της Ηγησούς, του Χαιρεδήμου και Λυκέα, του Δεξίλεω) καθώς και αναθηματικά ανάγλυφα (το μεγάλο ελευσινιακό ανάγλυφο, ανάγλυφα από το ιερό της Βραυρωνίας Αρτέμιδος). Από τα μνημεία της Ακρόπολης προέρχονται μια πλάκα από τη βόρεια πλευρά της ζωφόρου του Παρθενώνα (ιππείς) και μια ανάγλυφη πλάκα από το Θωράκειο του Ναού της Αθηνάς Νίκης.

Στην τέχνη των ελληνιστικών χρόνων ανήκουν το άγαλμα της Αφροδίτης της Μήλου καθώς και μαρμάρινες κεφαλές πορτραίτων ποιητών και φιλοσόφων (Σαπφώ, Μένανδρος, Δημοσθένης).

Το δεύτερο σύνολο στο Μουσείο Εκμαγείων αποτελούν τα πρωτότυπα αντικείμενα. Ιδιαίτερη σημασία έχει η πολυμορφία του υλικού. Αναλυτικότερα, στα προϊστορικά χρόνια ανήκουν δείγματα Παλαιολιθικής λιθοτεχνίας από την Ήπειρο: πυρήνες, φολίδες, λεπίδες και εργαλεία από λίθο (πυριτόλιθο), καθώς και δείγματα Μεσολιθικής λιθοτεχνίας. Όστρακα κεραμικής της Αρχαιότερης, Μέσης και Νεότερης Νεολιθικής και των τριών φάσεων (Πρώιμης, Μέσης και Ύστερης) της Εποχής του Χαλκού, καθώς και θραύσματα ειδωλίων. Το Μουσείο διαθέτει επίσης αποσπασματικά διατηρημένα αγγεία, σε κατάσταση οστράκων, που αντιπροσωπεύουν ειδικές κατηγορίες αγγειογραφίας από τη Μυκηναϊκή περίοδο έως τους ύστερους ελληνιστικούς χρόνους. Χαρακτηριστικά δείγματα κεραμικής, αποτελούν τα όστρακα κορινθιακής κεραμικής των αρχαϊκών χρόνων, θραύσματα μελανόμορφων αττικών αγγείων (κύλικες και λήκυθοι), όστρακα από αγγεία ελληνιστικής περιόδου, άβαφη κεραμική καθώς και διάφορα είδη αντικειμένων: κέραμοι, υφαντικά βάρη, ειδώλια, μυλόλιθοι.

Η πρακτική άσκηση των φοιτητών Αρχαιολογίας στο Εργαστήριο – Μουσείο αποτελεί αναγκαίο συμπλήρωμα της εκπαίδευσής τους. Στο πλαίσιο σεμιναριακών- φροντιστηριακών μαθημάτων, οι φοιτητές ασκούνται στις μεθόδους προσέγγισης της μορφής των μνημείων μέσα από τα ακριβή αντίγραφα (περιγραφή, αναγνώριση, μελέτη κ.ά.), ενώ έρχονται σε άμεση επαφή με το υλικό κατασκευής των αρχαίων αντικειμένων, εξασκούμενοι στην ταξινόμηση, καταλογογράφηση, μελέτη και χρονολόγηση πρωτότυπου αρχαιολογικού υλικού, στην αρχαιολογική φωτογραφία και στο σχέδιο.

Πληροφορίες/επικοινωνία: Κλεοπάτρα Καθάριου, Επ. Καθηγήτρια Κλασικής Αρχαιολογίας
Τηλ. 2651005127, email: kkathariou@uoi.gr

• Μουσείο Τυπογραφίας

Η ιδέα για τη δημιουργία του Μουσείου Τυπογραφίας και Τεχνολογίας Γραφικών Τεχνών ανήκει στον Γεώργιο Πλουμίδη, Ομότιμο Καθηγητή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.

Στις αρχές της δεκαετίας του 90, όταν πια είχε γίνει κατανοητό ότι έχουμε εισέλθει στην ψηφιακή αποτύπωση του γραπτού λόγου, ο Γ. Πλουμίδης, Καθηγητής του Τμήματος Ιστορίας Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, άρχισε να συλλέγει παροπλισμένα τυπογραφικά μηχανήματα προκειμένου να διασωθεί η τυπογραφική ιστορία της πατρίδας μας.

Σε σύντομο χρονικό διάστημα κατάφερε να συλλέξει ανεκτίμητα εκθέματα. Πολλοί ιδιωτικοί και δημόσιοι φορείς προσέφεραν τυπογραφικό εξοπλισμό που περιλαμβάνει πιεστήρια διαφόρων τύπων, λινοτυπικές και μονοτυπικές μηχανές, φωτοαναπαραγωγικές κάμερες και μηχανήματα βιβλιοδεσίας.
Η συλλογή συμπληρώνεται από χαλκογραφικές και λιθογραφικές πλάκες, τυπογραφικές μήτρες και στοιχεία. Τα παλαιότερα εκθέματα ανάγονται στον 18ο και τα νεότερα στα μέσα του 20ού αιώνα. Μεταξύ των παραπάνω αντικειμένων υπάρχουν αρκετά «επώνυμα», όπως το πιεστήριο της Gazzeta Jonica (Κέρκυρα), της τουρκικής εφημερίδας Yanya (Ιωάννινα), μία λινοτυπική γερμανική καραβομηχανή, το λιθογραφικό πιεστήριο του Διακίδη (Πάτρα), ξύλινη φωτογραφική μηχανή του οίκου Δαλαμπέκη, αγγλικό πιεστήριο Strachan and Heneman.

Παράλληλα συγκροτείται εξειδικευμένη βιβλιοθήκη (ελληνόγλωσση και ξενόγλωσση) για την ιστορία του βιβλίου, τη βιβλιοδεσία και την τυπογραφική τέχνη.

Με την πεποίθηση ότι έχουμε χρέος να αφήσουμε στις επόμενες γενιές τα τεκμήρια του παρελθόντος, τα οποία θα βοηθήσουν όχι μόνο τη γνώση αλλά και την κατανόηση του παρόντος, φιλοδοξούμε να ευαισθητοποιήσουμε δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, επιχειρήσεις και τεχνίτες του κλάδου (παλαιούς και νέους) να συνδράμουν στην προσπάθεια αυτή.

Το Μουσείο φιλοδοξεί να αποτελέσει στο μέλλον, παράλληλα με τον παιδαγωγικό του χαρακτήρα, και χώρο πολιτισμικών εκδηλώσεων, με εκπαιδευτικά προγράμματα, εργαστήρια, εκθέσεις, διαλέξεις και σχετικά συμπόσια. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η μετεγκατάσταση των εκθεμάτων σε χώρο που να ανταποκρίνεται στις συνθήκες ενός σύγχρονου και λειτουργικού μουσείου, προκειμένου να είναι επισκέψιμο στο ευρύ κοινό. Ελπίζουμε ότι έτσι θα μπορέσει να καταστεί πνευματικός πόλος και να ενταχθεί λειτουργικά στην πόλη των Ιωαννίνων.

Περισσότερα στην ιστοσελίδα του Μουσείου: http://mtt.unit.uoi.gr
Πληροφορίες/επικοινωνία: Νίκος Αναστασόπουλος, Επ. Καθηγητής Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας
Τηλ. 2651005154, email: nanastas@uoi.gr